Overslaan en naar de inhoud gaan

đź“… Schrijf je in voor de Masterclass report design in Power BI

Barend
9-1-2023 - 5 min

"Doe mij maar een headless SaaS CMS"

Een headless content management systeem (CMS), applicatie of architectuur. Wij zien het steeds vaker als eis terugkomen in Request for Proposals (RFP’s). Na wat doorvragen merken we dat de markt niet goed weet wat het precies inhoudt. Volgen we dan blind een trend? Of is headless en SaaS iets wat je echt moet adopteren? Tijd voor uitleg en begeleiding om jouw organisatie te helpen bij de beste keuze. Want dat is tegenwoordig nogal lastig met al die technologische versnelling.

Wat is een headless CMS?

Laten we beginnen bij het uitleggen wat headless nu precies inhoudt. Een headless CMS is software dat wordt gebruikt om content te beheren, zoals teksten, afbeeldingen en andere media. Het wordt “headless” genoemd omdat het niet is gekoppeld aan een specifieke presentatievorm zoals een website of een app. Het headless CMS kan de content via een API (Application Programming Interface) ontsluiten naar andere systemen, websites of apps.

Dit betekent dat een headless CMS zich alleen bezighoudt met het beheren van de content, zonder zich te bekommeren om hoe deze content wordt getoond aan gebruikers. Hoe de content gepresenteerd wordt, is volledig bepaald door de presentatievorm van het kanaal of device die de content toont. Bij een traditioneel CMS is de content en de presentatievorm opgeslagen in hetzelfde systeem. Vaak kun je de content ook niet eenvoudig op een generieke manier (zoals via API’s) delen met allerlei afnemende kanalen, devices of systemen.

Afbeelding uitleg headless SaaS CMS

Hoe zit het dan met SaaS?

SaaS staat voor “Software as a Service”. Het is een manier om software te gebruiken zonder dat je het hoeft te installeren op je eigen computer of op een server. In plaats daarvan kun je de software via het internet gebruiken, meestal tegen betaling van een abonnementsprijs. Ook al is de definitie van SaaS niet altijd eenduidig, vaak kennen SaaS producten heldere release cycles, krijg je opties om bugs te melden en heb je altijd een SLA.

Een SaaS bedrijf is volledig ingericht op productontwikkeling. Je betaalt voor het continue en zonder zorgen kunnen gebruiken van hun software. Zij zorgen ervoor dat alles op de achtergrond blijft werken. Regelmatig krijg je nieuwe updates met features en opgeloste issues.

Wat ons betreft is SaaS dus niet een IT-dienstverlener die op maat software maakt en dat in de cloud host. Gek genoeg is dat wel vaak de verwachting die organisaties hebben bij de vraag om een SaaS product. SaaS producten worden voor de massa gemaakt, niet voor een enkel bedrijf.

Wanneer kies je dan voor een headless SaaS CMS?

Hier valt geen eenduidig antwoord op te geven. Er zijn diverse situaties waarin headless kan helpen. Idem voor SaaS. Want headless hoeft niet per se SaaS te zijn. Zo kies je voor headless wanneer je content omni-channel en omni-device distribueert en centraal beheert. En kies je voor SaaS als je volledig ontzorgt wilt worden, een snelle en schaalbare omgeving nodig hebt en niet op de kleintjes wilt letten.

Om nog beter te snappen hoe het zit en wanneer je voor welke variant kiest meld je je aan voor ons webinar op dinsdag 24 januari om 11.00 uur. In dit webinar bespreken we in meer detail wat headless en SaaS is, wat de voor- en nadelen zijn en wanneer je voor welke opties gaat.

Webinar terugkijken?

Wil je de webinar rondom dit onderwerp terugkijken? Dat kan check de video hieronder.

Veelgestelde vragen rondom headless CMS

De belangrijkste vragen rondom een headless CMS voor jou op een rij.

Kan een headless CMS een DAM oplossing vervangen?

Nee, in principe niet. Een Digital Asset Management (DAM) systeem heb je voor centraal beheren, orchestreren en distribueren van assets. Denk aan tekst, afbeeldingen, documenten, audio, video, etc. Een DAM kent vaak ook modules voor marketing planning, samenwerken met externe bureaus en rights management. Vaak wordt het gebruikt om centraal alle assets in de gehele organisatie en voor alle kanalen en uitingen (zowel online als offline) te beheren.

Een headless CMS is primair gericht op content voor digitale kanalen waarbij je ook de combi hebt van verschillende assets. Het is echter minder geschikt voor brand brede management van assets en waarborgen van merkbeleving, op alle kanalen.

Is een headless CMS ingewikkelder in gebruik voor content creatie met meerdere mensen?

In basis niet. Zoals bij veel software geldt moet je leren werken met een systeem. Er zijn echter wel belangrijke verschillen op te merken. Er zijn headless CMS-en die zich meer als content store gedragen. Dit betekent dat je niet meer in termen van landingspagina's en nieuwspagina's moet denken maar ik brokken content.

Deze brokken content kun je overal gebruiken. Vaak zijn dit type headless CMS-en wat abstracter in gebruik en ben je meer content aan het modelleren in plaats van website pagina's maken.

Wel zijn er headless CMS-en die zich meer als content management systeem gedragen en voorzieningen hebben voor WYSIWYG editing. De traditionele boomstructuur waarbij je de navigatie van je site opbouwt met pagina's wordt wel steeds meer losgelaten. Hier zul je dus wel aan moeten wennen.

Zoals het overigens voor alle varianten werkt moet je vooral met je digital agency bespreken welke inrichting het beste past bij jouw werkwijze. Zorg dus dat je mee beslist over de exacte inrichting.

Waar moet ik aan denken als ik wil migreren van een traditioneel CMS naar een headless CMS? Gaan hier veel tijd en kosten aan vooraf?

Een en ander hangt af van de inrichting van je huidige CMS. Als content in kleine brokken is opgedeeld en op pagina niveau is opgeslagen is het vaak makkelijker om content uit je CMS te halen. Je kunt dit herkennen aan pagina's met formulieren en velden waar de content in staat.

Veel CMS-en werken echter met componenten die je op pagina's plaatst. De content is dan in de componenten opgeslagen. In dat geval is het lastiger dit eruit te halen zonder handwerk. 

Kortom: vooral rondom content ligt er vaak veel werk om van het oude systeem naar het nieuwe headless CMS te gaan. 

Daarnaast zul je het design, de front-end (HTML/CSS/JavaScript) opnieuw moeten maken voor een headless oplossing. Uiteraard kunnen er delen van je huidige front-end hergebruikt worden. Een lift-and-shift is echter niet mogelijk. Je zult hier dus wel een investering op moeten doen.

Vaak zien wij dat herbouw samengaat met redesign en herschrijven van content. Die combi maakt een goede business case om de investering te verantwoorden.

Kun je in een headless CMS ook WYSIWYG editen?

Ja dat kan. Er zijn headless systemen die WYSIWYG editing aanbieden. De meeste echter hebben dit niet en focussen zich echt op puur content management los van presentatievorm zoals een website. 

Is er ook personalisatie en A/B testen mogelijk?

Ja er zijn headless CMS-en die personalisatie en A/B testen aanbieden. Dat betekent ook dat ze interactiedata vastleggen. Oftewel gedrag van bezoekers. Voorbeelden zijn Sitecore XM Cloud en Prepr.

Over de schrijver

Barend

Barend adviseert organisaties hoe customer experience, online kanalen en technologie zoals generative AI strategisch ingezet kunnen worden om de visie, ambities en doelen te verwezenlijken. 4-voudig Sitecore MVP Strategy (2019-2022). Barend geeft strategische workshops voor digitale strategie, roadmaps en inzet van generative AI.

LinkedIn

Andere interessante artikelen